Czym jest plan mobilności (SUMP)?
SUMP (Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej) jest strategią długoterminową, nastawianą na zapewnienie dobrego dostępu do celów podróży i usług, zawierającą również plan wdrożenia.
Zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej wyrażonym w Wytycznych Opracowanie i wdrożenie planu zrównoważonej mobilności miejskiej, podstawowe cechy SUMP to:
- długoterminowa wizja oraz przejrzysty plan wdrożenia,
- podejście partycypacyjne,
- zbilansowany i zintegrowany rozwój wszystkich środków transportu,
- integracja pozioma i pionowa,
- ocena obecnej i przyszłej skuteczności,
- regularne monitorowanie, przegląd oraz raportowanie,
- branie pod uwagę kosztów zewnętrznych dla wszystkich środków transportu,
Jakie są podstawowe cele planu mobilności?
- zapewnienie wszystkim obywatelom takich opcji transportowych, które umożliwiają dostęp do celów podroży i usług,
poprawa stanu bezpieczeństwa, - przyczynianie się do redukcji zanieczyszczenia powietrza i hałasu, redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz konsumpcji energii,
- poprawa wydajności i efektywności kosztowej transportu osób i towarów,
- pozytywny wpływ na atrakcyjność i jakość środowiska miejskiego z korzyścią dla mieszkańców, gospodarki oraz społeczności jako całości.
Jak przygotować dobry plan mobilności?
Przygotowanie dobrego SUMP-a jest wyzwaniem. Dokument ma być dla nas drogowskazem, wskazującym właściwą drogę realizacji polityki mobilności. Na podstawie dorobku projektów europejskich oraz doświadczenia Doradców biorących udział w projekcie, wypracowaliśmy 9 kluczowych czynników sukcesu planu mobilności.
- Traktowanie SUMP jako pomocy w zarządzaniu miastem, a nie spełniania wymogu dofinansowania UE
- Metodyka uwzględniająca proces poznawania się interesariuszy oraz analizę barier i motywatorów zachowań mieszkańców
- Odpowiedni czas na przygotowanie SUMP – od 8 miesięcy do 1,5 roku
- Kompleksowe podejście z uwzględnieniem planowania przestrzennego i kwestii miękkich, a nie „pod projekt” inwestycyjny
- Operacjonalizacja w postaci konkretnych działań i jednostek odpowiedzialnych
- Adekwatny horyzont czasu – zalecana warstwa operacyjna na 3 lata, warstwa strategiczna na 10 lat
- Stabilność – przyjęcie uchwałą organu stanowiącego, a nie zarządzeniem organu wykonawczego
- Elastyczność i cykliczność – aktualizacje w zależności od nowych wyzwań, zamiast całkowitych zmian
- Atrakcyjność, przejrzystość, zwięzłość i postulatywność oraz zawieranie procedury wdrożeniowej
Opracowanie: Centrum Unijnych Projektów Transportowych. www.plany.mobilnosci.pl/sump/
Cele projektu:
Celem projektu jest opracowanie kompleksowego Planu Mobilności dla całego obszaru Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego, który ma określić priorytety i zakres działań, których realizacja doprowadzi do osiągnięcia zakładanych wskaźników w zakresie m.in. zmniejszenia liczby wypadków, zwiększenia jakości powietrza, zmniejszenia emisji CO2, zwiększenia udziału transportu publicznego na rzecz pojazdów osobowych.
Celem projektu jest stworzenie kompleksowego dokumentu, który przełoży się na konkretne działania, które
doprowadza do zmiany zachowań transportowych mieszkańców Subregionu. Projekt ma na celu opracowanie a następnie wdrożenie spójnej sieci dróg rowerowych, stworzenie rozwiązań wyprowadzających ruch z centrów miast, wzmocnienie znaczenia komunikacji publicznej.
Opracowanie Planu Zrównoważonej Mobilności Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego wpisuje się w cel szczegółowy: działania przyczyniające się do transformacji ku niskoemisyjnej gospodarce ponadto jest działaniem pożądanym, w celu wzmocnienia jednostek samorządowych w odbudowywaniu roli transportu zbiorowego po pandemii.
Efekty i korzyści:
Niewątpliwą korzyścią płynącą z realizacji projektu będzie wypracowanie założeń planowanych w ramach dokumentu SUMP i pozytywny wpływ na rozwój społeczno-gospodarczy całego obszaru objętego opracowaniem.
Bezpośredni wpływ na stymulację gospodarczą i społeczną będzie miała:
– aktywizacja lokalnych firm i włączenie ich w proces zmian przyjaznej środowisku mobilności poprzez proces konsultacyjny,
– angażowanie w proces opracowania dokumentu mieszkańców obszaru funkcjonalnego celem zmiany sposobu myślenia w zakresie mobilności i przemieszczania się,
– dzięki wzrostowi znaczenia transportu publicznego wzrośnie dostępność terenów oraz miejsc pracy,
– udrożnienie korytarzy komunikacyjnych i wyprowadzenie ruchu z miast,
– uspójnienie komunikacyjne miast i gmin co zwiększy ich atrakcyjność przestrzenną,
– zwiększenie mobilności społeczeństwa,
– rozwój subregionalnego systemu tras rowerowych co jednocześnie spowoduje wzrost atrakcyjności turystycznej.
Ponadto realizacja i wdrożenie projektu przyczyni się do obniżenia poziomu zanieczyszczeń atmosferycznych, które w istotny sposób wpływają na degradację środowiska i związanego z tym niebezpieczeństwa dla zdrowia mieszkańców i użytkowników obszaru funkcjonalnego. Mianowicie dzięki realizacji przedmiotowego przedsięwzięcia możliwe będzie zmniejszenie liczby wypadków, podniesienie jakości powietrza, zmniejszenie emisji CO2, zwiększenie udziału transportu publicznego na rzecz pojazdów osobowych.
Realizacja przedsięwzięcia ma służyć m.in. zwiększeniu dostępności dla osób z grup wykluczonych i dyskryminowanych do usług związanych z mobilnością na obszarze funkcjonalnym Subregionu Zachodniego. Dostępność będzie zapewniona przede wszystkim dzięki stosowaniu koncepcji uniwersalnego projektowania, proponowanie wykonania inwestycji związanych z usuwaniem istniejących barier (np. architektonicznych) oraz stosowanie mechanizmu racjonalnych usprawnień, w tym technologii i urządzeń kompensacyjnych dla osób z niepełnosprawnościami.