Prezentujemy poniżej podpisany 21 lutego 2011 apel posłów, senatorów i samorządowców z Subregionu Zachodniego do Ministra Cezarego Grabarczyka w sprawie nieodpłatnego korzystania z autostrady A1 na terenie aglomeracji rybnickiej.

Apel

Posłów na Sejm RP i Senatorów RP z regionu rybnickiego oraz Zarządu Związku Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego do Ministra Infrastruktury, Pana Cezarego Grabarczyka

o nieodpłatne korzystanie z autostrady A1 na terenie aglomeracji rybnickiej

Szanowny Panie Ministrze,

mając na względzie dobrze pojęty interes kilkuset tysięcy mieszkańców naszego regionu, związany z codziennym funkcjonowaniem na silnie zurbanizowanym i poprzemysłowym terenie, apelujemy do Pana o zmianę decyzji w sprawie projektu rozporządzenia Rady Ministrów, zmieniającego rozporządzenie traktujące o nieodpłatności za przejazd autostradami na terenie aglomeracji rybnickiej.

Projektu rozporządzenia Rady Ministrów zmieniający rozporządzenie w sprawie autostrad płatnych, przewiduje niepobieranie opłat na kilku odcinkach autostrad. W brzmieniu rozporządzenia poddanego konsultacjom społecznym, planuje się między innymi odejście od opłat za przejazd w województwie śląskim autostradą A1 na odcinku węzeł Bytom – węzeł Sośnica oraz autostradą A4 na odcinku węzeł Kleszczów – węzeł Murckowska. Projekt nie przewiduje natomiast takiego rozwiązania na odcinku autostrady A1 od węzła Sośnica do granicy państwa, biegnącym praktycznie w całości przez teren Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego (aglomeracja rybnicka). Uważamy taką sytuację za niedopuszczalną i niesprawiedliwą oraz sprzeczną ze zdrowym rozsądkiem.

Autostrada A1 od węzła Dębieńsko do granicy państwa stanowi de facto drogę średnicową aglomeracji rybnickiej, zamieszkałej przez ponad 650 000 mieszkańców, w zdecydowanej większości na obszarze silnie zurbanizowanym (w tym miasta Rybnik, Jastrzębie Zdrój, Żory, Wodzisław Śląski, Racibórz, Rydułtowy, Radlin, Pszów). Jest to jeden z największych ośrodków przemysłowych w kraju tworzonych przez wiele sąsiadujących bezpośrednio ze sobą miast i gmin. Wspomniany odcinek autostrady A1 stanowi także na linii północ-południe bezpośrednie obwodnice Rybnika, Żor, Jastrzębia-Zdroju oraz Wodzisławia Śląskiego, czyli największych miast aglomeracji. Potwierdzeniem tego jest liczba węzłów autostradowych w aglomeracji (6 węzłów na ok. 40 km autostrady) oraz ilość obiektów inżynieryjnych niezbędnych do jej funkcjonowania. Sytuacja opisana powyżej na zasadzie nie różni się niczym od tej, jaka ma miejsce w leżącej w bezpośrednim sąsiedztwie aglomeracji górnośląskiej i dlatego jest dla nas niezrozumiałe, dlaczego z perspektywy Warszawy zupełnie inaczej traktuje się dwie sąsiadujące ze sobą aglomeracje.

Trzeba pamiętać, iż aglomeracja rybnicka nie jest tymczasowym tworem wymyślonym na potrzeby uzasadnienia opisywanych postulatów. Przez wiele dziesięcioleci funkcjonowała jako Rybnicki Okręg Węglowy (ROW), a od 2002 roku funkcjonuje poprzez Związek Gmin i Powiatów Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego (formalną współpracę jednostek samorządu zapoczątkowano tu więc o wiele wcześniej, niż chociażby sąsiedniej aglomeracji górnośląskiej). Mamy wrażenie, iż z perspektywy Warszawy, województwo śląskie ogranicza się wyłącznie do aglomeracji górnośląskiej, co wiele razy odczuliśmy przy różnego rodzaju decyzjach podejmowanych na poziomie centralnym.

Specyfika przestrzenna i funkcjonalna województwa śląskiego, w tym bezpośrednia bliskość dwóch dużych jak na polskie warunki aglomeracji (górnośląskiej i rybnickiej) nie da się porównać z żadną inną sytuacją na terenie kraju. Z tego też powodu każdego dnia, zarówno w obu aglomeracjach jak i pomiędzy nimi, generowanych jest setki tysięcy podróży lokalnych i ponadlokalnych (ma to związek z największym w kraju zjawiskiem mieszkania w jednym mieście, pracy w innym, edukacji w innym). Dzięki autostradzie znacznie skrócił się czas podróży z naszych miast do stolicy województwa – Katowic, a dojazd z północnej części aglomeracji rybnickiej (okolice węzła Dębieńsko) do południowo-zachodniej części aglomeracji górnośląskiej (okolice węzła Sośnica) zajmuje jedynie kilka minut. Mówimy więc praktycznie o jednym dużym organizmie miejskim, gdzie granice pomiędzy poszczególnymi miastami stanowią w zdecydowanej większości kwestię wyłącznie administracyjną. Utrudniony dostęp do autostrady (wprowadzenie opłat!) spowoduje wydłużenie czasu pomiędzy aglomeracjami przynajmniej dwukrotnie, co będzie miało zdecydowanie negatywny wpływ na wiele aspektów życia mieszkańców tej części kraju.

Autostrada A1 jest częścią międzynarodowego korytarzu łączącego północ i południe Europy. Po jej całkowitym wybudowaniu na terenie Polski i włączeniu do rozwiniętej już sieci autostrad na południe od naszego kraju należy spodziewać się, iż uch północ – południe, który w tej chwili w dużej mierze odbywa się przez Cieszyn, przeniesie się na teren aglomeracji rybnickiej. Trzeba tu podkreślić, że jedyna realna alternatywa dla autostrady, tj. droga krajowa nr 78 (na całej długości jednojezdniowa o jednym pasie ruchu) pomimo modernizacji dokonanej w ostatnich latach, nie będzie w stanie przyjąć zwiększonego ruchu pojazdów próbujących ominąć płatny odcinek. Wynika to z faktu, iż już teraz SDR na niektórych odcinkach przekracza znacznie 15 tys. pojazdów, co powoduje olbrzymie utrudnienia w ruchu, zaś przebieg w bardzo gęstej zabudowie, m.in. przez centrum Wodzisławia Śląskiego i Rybnika uniemożliwia jakiekolwiek zwiększenie jej przepustowości w dającej się przewidzieć perspektywie.

Pozostawienie południowej granicy nieodpłatnej strefy korzystania z autostrady A1 na węźle Sośnica przyniesie wiele negatywnych skutków dla rozwoju gospodarczego tej części Województwa Śląskiego, czy wręcz może spowodować odizolowanie gospodarcze naszego regionu. Przebiegająca przez teren Subregionu Zachodniego Województwa Śląskiego autostrada A1 jest ogromną szansą na dodatkowy impuls rozwojowy dla naszych gmin, doświadczonych boleśnie w procesie restrukturyzacji przemysłu w latach 90. Wprowadzenie opłat na autostradzie przebiegającej przez teren aglomeracji rybnickiej i jednocześnie zwolnienie opłat sąsiedniej aglomeracji górnośląskiej spowoduje, iż koszty działalności podmiotów gospodarczych zostaną powiększone o niemałe opłaty związane z codziennym korzystaniem z autostrady, co z pewnością przełoży się na podejmowane przez nie decyzje o lokalizacji siedzib i wyborze partnerów biznesowych. To naszym zdaniem niedopuszczalne, że państwo swoimi arbitralnymi decyzjami wpływa na warunki inwestowania w sąsiadujących ze sobą miastach.

Apelujemy więc do Pana Ministra o sprawiedliwe traktowanie kilkuset tysięcy mieszkańców aglomeracji rybnickiej i danie szansy reprezentowanemu przez nas regionowi na drodze rozwoju naszego kraju.

Z szacunkiem,

Krzysztof Gadowski, Poseł na Sejm RP
Adam Gawęda, Poseł na Sejm RP
Grzegorz Janik, Poseł na Sejm RP
Izabel Kloc, Poseł na Sejm RP
Marek Krząkała, Poseł na Sejm RP
Tadeusz Motowidło, Poseł na Sejm RP
Bolesław Piecha, Poseł na sejm RP
Henryk Siedlaczek, Poseł na Sejm RP
Ryszard Zawadzki, Poseł na Sejm RP
Tadeusz Gruszka, Senator RP
Antoni Motyczka, Senator RP

Damian Mrowiec, Przewodniczący Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Starosta Powiatu Rybnickiego
Adam Fudali, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Prezydent Rybnika
Adam Hajduk, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Starosta Powiatu Raciborskiego
Marian Janecki, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Prezydent Jastrzębia Zdroju
Mieczysław Kieca, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Prezydent Wodzisławia Śląskiego
Mirosław Lenk, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Prezydent Raciborza
Tadeusz Skatuła, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Starosta Powiatu Wodzisławskiego
Waldemar Socha, Członek Zarządu Związku Subregionu Zachodniego, Prezydent Żor