Informacja prawnicza – luty 2014 r.

1. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 14 stycznia 2014 r., sygn. akt SK 25/11 Poz. 106 Omówienie: Artykuł 34 ust. 2 ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zakresie, w jakim określa opłatę stosunkową od skargi na orzeczenie Krajowej Izby Odwoławczej przy prezesie Urzędu Zamówień, nie narusza konstytucyjnego prawa do sądu – orzekli sędziowie TK. Skoro w wypadku skarżących ostateczne rozstrzygnięcie nie dotyczyło maksymalnej opłaty, a jedynie opłaty stosunkowej (5 proc. wartości sporu), to trybunał nie mógł w tej sprawie badać opłaty maksymalnej. Wykraczałoby to poza ramy konkretnej kontroli konstytucyjności prawa. TK przypomniał jednak, że problematyka kosztów sądowych, w tym opłat sądowych, była już przedmiotem jego oceny. Zdaniem sędziów koszty sądowe są tradycyjnie uznanym instrumentem polityki państwa służącym do regulowania relacji stosunków procesowych stron oraz – w szerszym ujęciu – stymulowania decyzji jednostek co do sposobu prowadzenia swoich interesów i doboru środków ich ochrony. Koszty postępowania służą osiągnięciu należytej sprawności organizacyjnej i orzeczniczej sądów oraz oddzieleniu roszczeń szykanujących i oczywiście niezasadnych od roszczeń uzasadnionych, służących ochronie praw i wolności jednostki. Stosowanie mechanizmu opłaty stosunkowej nie jest zresztą zabiegiem rzadkim w polskim prawie. Realizuje on wskazywane tradycyjnie funkcje kosztów sądowych, między innymi postrzeganej od strony pozytywnej funkcji społecznej (tzw. funkcji prewencyjnej), chroniąc wymiar sprawiedliwości przed zalewem spraw inicjowanych bez realnych podstaw. Idąca za tym konieczność kalkulacji ryzyka i „balansowania” szans związanych z wszczęciem i prowadzeniem sporu sądowego powinna być dokonywana przez każdy podmiot domagający się ochrony prawnej.

2. Kodeks cywilny. Obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 17 grudnia 2013 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks cywilny, Dziennik Ustaw z 23 stycznia 2014 r., Poz. 121

3. Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 23 stycznia 2014 r. sygn.akt K 51/12 Poz. 172 Omówienie: Wygaśnięcie mandatu wójta wskutek orzeczenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji wydane po nabyciu mandatu wójta jest zgodne z konstytucją – orzekł TK. Podstawowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy miało ustalenie kręgu osób, do których ma zastosowanie kwestionowany art. 492 par. 1 pkt 6 kodeksu wyborczego. Sędziowie konstytucyjni uznali, że przepis ten znajduje zastosowanie jedynie do urzędujących wójtów, a nie do kandydatów na urząd. Dla zaistnienia przesłanki wygaśnięcia mandatu wójta konieczne jest zatem, by niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona względem osoby piastującej urząd. Jeżeli zaś czynność orzekania lekarza ZUS miała miejsce przed nabyciem mandatu, to czynność ta nie może być przesłanką wygaśnięcia mandatu wójta. Tym samym nie jest przesłanką wygaśnięcia mandatu wójta każde orzeczenie o niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, lecz tylko takie, które zostało wydane względem osoby już wybranej na urząd.

4. Karta nauczyciela. Obwieszczenie marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 10 stycznia 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Karta Nauczyciela Dziennik Ustaw z 12 lutego 2014 r., Poz. 191.

5. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 4 lutego 2014 r., sygn. akt II OSK 2910/13  Sołectwa – nie można pojęciom o tradycyjnie i językowo ukształtowanej treści, wbrew intencjom ustawodawcy, nadawać innego znaczenia tylko dlatego, że pozwala to na obejście ustawy o funduszu sołeckim, adresowanej jedynie do sołectw i środowisk wiejskich, a nie do wszystkich jednostek pomocniczych. W określonych sytuacjach możliwe jest utworzenie (istnienie) sołectwa w mieście, ale w granicach i na podstawie prawa.

6. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 29 stycznia 2014 r., sygn. akt IV SA/Po 882/13.  Doręczanie pism – w sytuacji gdy z postępowania skarżącej wynikało, iż nie wyklucza ona (a nawet dopuszcza) dokonywania doręczeń za pomocą elektronicznych środków komunikacji, lecz jednocześnie nie złożyła ona jednoznacznego oświadczenia woli w tym zakresie w rozumieniu art. 391 par. 1 k.p.a. w formie pisemnej bądź elektronicznej, to rolą organu było jednoznaczne wyjaśnienie tej kwestii. Można to zrobić np. poprzez zwrócenie się do skarżącej z zapytaniem, czy skarżąca wyraża zgodę na dokonywanie doręczeń drogą elektroniczną. Z tego, iż wobec strony nie zachowano normy gwarancyjnej, mającej służyć ochronie jej praw, nie można wywodzić niekorzystnych dla tejże strony skutków prawnych. Z istoty normy gwarancyjnej wynika bowiem, iż to właśnie jedynie strona, wobec której nie dochowano przewidzianych w przepisach procedury warunków, może się na tę okoliczność powoływać, zarzucając naruszenie jej praw.